kuzeyege

Site İndeksi

MERHABA

İbrahim Baytak

SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİ
Demokrasinin yerleşmesi ve gelişmesi için toplumun örgütlü olmasında büyük yarar var. Ancak bu haklar tırnaklarla kazıyarak ve mücadeleler sonucu elde edilirse kıymeti bilinir, korunur, geri alınmasına izin verilmez.
Küçük sanatkarların meslek dallarında önceden dernekleri vardı. Bu denekler ayni mesleği yapan bir kısım esnafın bir araya gelmesi ile kurulmuştu. Üyeler derneklerine sahip çıkıyorlardı. Bu derneklere o mesleği yapan herkesin üye olma zorunluluğu yoktu.
Sonradan yasa ile bu dernekler "ODA"ya dönüştürüldüler. Herkes yaptığı iş ile ilgili odaya üye olmaya zorunluluğu getirildi. Odaya kaydını yaptırmayanlara o mesleği yapma hakkı ve işyeri açma ruhsatı verilmiyordu artık. Ayni mesleği yapanların örgütlenmesi, birbirleri ile dayanışması demekti. Ortak sorunlarının çözümü, işleri geliştirmesi, ihtiyaçlarının karşılanması artık örgütleri vasıtası ile olacaktı. Hatta değişik esnaf odaları ortak sorunları için birbiri ile dayanışma içinde olurlarsa çok daha güçlü olabileceklerdi. Siyasi iktidarlara taleplerini daha kolay duyurabilirlerdi. Örgütlü olmak her bakımdan yararlı idi.
Böylece eskiden dernek olan kuruluşlar oda olarak yeniden örgütlendiler. Terziler odası, demirciler odası, berberler odası, şoförler odası, fırıncılar odası gibi. Odaların yönetimine büyük çoğunlukla eski dernek başkanları seçildiler. Birçok odanın yönetiminde belki 30 yıldır hala ayni kişiler bulunmakta.
Ne yazık ki odalar işlevlerini yerine getiremediler. Üyeleri için hemen hiçbir yararlı hizmet yapamadıkları gibi bir çok oda yöneticisi bu görevi siyasi olarak kullandı. Yönetime gelen kişilerin büyük çoğunluğu kısa sürede işlerini büyüttü. Zengin oldular. Odaların yönetimlerine kendi yandaşlarının gelmesini sağlayan özellikle sağ partiler uzun yıllar esnafın oyunu aldılar. Küçük esnaf yöneticilerini uzun yıllar siyasetin üst kademelerine kadar taşıdıkları halde hiç faydasını göremediler. Bunun yanında birçok oda yöneticileri sağ iktidarlar zamanında devlet olanaklarından büyük oranda yararlandılar.
Yasa gereği odaya üye olan, aidatını ödeyen, her işi düştüğünde ayrıca ek ücret alınan ama hiçbir faydasını göremeyen küçük esnaflar odanın ve örgütlenmenin lüzumlu olduğuna hiç inanmadılar. Örgütler ile üyelerin bağları koptu. Üyeler zorunlu olmadıkça odalarına bile gitmediler. Toplantılarına, kongrelerine katılmadılar. İçleri boşalan tabanlarını kaybeden odalar güçsüz kaldı. Ancak parasal ve siyasal rant devam etti. Bu nedenle, sırf parasal ve siyasal çıkarlar için yönetimi ele geçirmek isteyenler nedeniyle oda kongreleri bir avuç kişinin kavgası ile geçmeğe başladı.
Şimdi esnafların büyük çoğunluğu odaların yararlı olduğuna inanmıyor. Yöneticilerine güvenmiyor. Yasal zorunluluk nedeniyle üyeliğini devam ettiriyor. Hiçbir üye örgütüne sahip çıkmayı, yönetimleri üyeleri için bir şeyler yapmak için zorlamayı aklına getirmiyor veya elini kimse taşın altına koymak istemiyor. Belki de "kimi seçersek seçelim bir şey değişmez" diye düşünüyor. Örgütlü olmanın yararını anlayamıyor.
Bunun en büyük nedeni "örgütlenmenin mücadeleler sonucu kazanılmamış olması." Bu gün artık örgütlü olmanın yararlarını, örgütsel mücadelenin nasıl olması gerektiğini, örgütlü olarak hareket etmeden hiçbir hakkın elde edilemeyeceğini anlamaya başladık. 20, 30 veya 40 yıldır dernek, oda başkanı olarak seçildiği halde üyelerine hiçbir faydası olmayan, sadece kendi küpünü dolduran, kendine siyasi çıkar sağlayan yöneticiler artık ya istifa etmek zorunda kalıyor veya değiştiriliyorlar.
YÖNETİCİLERİN İYİ VEYA KÖTÜ OLDUĞU, YÖNETİMDE NE KADAR UZUN KALDIĞINA VEYA DEFALARCA SEÇİLMESİNE BAKILARAK DEĞİL, GÖREVDE OLDUĞU SÜRE İÇERİSİNDE ÜYELERİ İÇİN NE YAPTIĞINA BAKILARAK ÖLÇÜLDÜĞÜNDE SİYASAL VEYA TOPLUMSAL BİRÇOK SORUN KOLAYLIKLA ÇÖZÜLECEKTİR..



26 KASIM 2001 SAYI: 434