|
GÖZLEM 
Ali Kaya
Ölümünün 6. yılında
AZİZ NESİNLİK BİR YAZI
SEN NESİN AZİZ NESİN?..
"AZİZ BİR YÜREK SUSTU" VE "AZİZ NESİN'İN KALBİ
EGE'DE KALDI"
7 Temmuz 95 tarihli Cumhuriyet'in, Aziz Nesin için attığı manşetten iki başlıklı
bunlar... Diğer gazeteler de, birinci sayfadan, sürmanşet olarak vermişlerdi bu
haberi!.. Ölümünün ardından yayımlanan mesajlarda; Türkiye'nin kalemi, devrimciliği
ve aydınlanma savaşımı ile yeri doldurulmaz bir aydının yitirildiği vurgulandı günlerce.
Nazım, "Şiirlerim otuz kırk dile çevrildi / Türkiye'mde Türkçe'mle yasak"
demişti. Nesin, öylesine yakınmamıştı.. Okul kitaplarında yazılarına yer
verilmese de, ders dışında en çok okunan yazar olduğunu biliyordu. Yapıtları,
okullara sokulmasa da, kitapseverlerin yastık altında çoktan yerini almıştı.
Japonya'dan Kanada'ya, Şili'den Çin'e, Sibirya'ya yetmişiki dilde okunuyor, övgüler,
ödüller alıyordu. Tiyatronun beşiği Atina'da "Toros Canavarı"yla açıyordu
perdelerini oyuncular...
O'nun yakınmaları; üzerine serpilmiş ölü toprağını atamayan toplumumuzun
umursamazlığından, vurdumduymazlığındandı. Ancak yüzde kırkı aptal olmayan
toplumaydı öfkesi... Toplumun bu halinden yararlanan yönetime de, halkı aptal yerine
koyduğu için öfke duyuyordu. "Kabahat senin, demeye dilim varmıyor ama /
Kabahatin büyüğü senin canım kardeşim" diyen Nazım'la aynı noktada kesişiyorlardı
yine... Toplumun; kendisinden yana olanlarla, karşı olanların ayrımına varamayışları
kahrediyordu onu. Otuzyedi aydının Sivas'ta diri diri yanlışları bile onları içinde
bulundukları karanlıktan aydınlığı çıkarmaya yetmemişti!.. Madımak yangının
yalazıyla yananların sorumluluğu bile kendisine yüklenmişti. Hareketlere, suçlamalara,
mahkemelere tek başına karşı koymaya; kendisini savunmaya hazırlanıyordu ki, hasta yüreği
daha fazla dayanamayıp, aniden susuverdi!... Ölümü arkasından söylenen bu iki söz,
belleğimden hiç silinmedi. "Aziz bir yürek susmuştu" ve "Kalbi Ege'de
kalmıştı."
Aziz Nesin'in, siyasal iktidarla çatışması engellenemez boyutlara ulaşmıştı...
Toplum üzerine, insanlara, devlete ve siyasal iktidarlara yönelik eleştirilerin doruğunda,
aykırı bir yazar olarak yaşadı hep. İnsanları sarsıp silkeleyen yazıları ve görüşleriyle
böylesi aydınların kıtlığını çektiğimiz dünyamızda, Aziz Nesin; Türkiye'nin
bir şansıydı. Ne yazık ki, gereği gibi değerlendirilemedi!..
Günümüzde, büyük bir soruna dönüşen ve önlenemez yükselişiyle bir ara yönetimi
de eline geçiren kökten dincilik, bağnazlık, şeriatçılık konularında;
Cumhuriyet'in temel ilkelerini savunarak bayraklaştı ve bir simgeye dönüştü Aziz
Nesin... yaşamı boyunca hep inandığı gibi yaşadı. Çoğumuzun, içinden geçirip de
söyleyemediği şeyleri; o, hep söyleyerek, yazarak, daha da önemlisi yaşayarak dışa
vurdu hep... Hem de kimseden korkmadan ve çekinmeden..
Mahkeme kapılarında geçti ömrü. Mahpus damlarında yattı beş yıl. En güzel yıllarını
ve yapıtlarını orada verdi... Yargıç önünde ifade başlangıcı olarak kaç kez
yinelendi şu sözleri: ADI:Mehmet Nusret.. SOYADI: Nesin..BABA ADI: Abdülaziz...DOĞUM
TARİHİ: 20 Aralık 1915...MESLEĞİ: Yazar...
Yobazlar, Sivas'ta 37 insanı diri yakarken; Aziz Nesin, alevlerden rastlantıyla kurtuldu
ve yine gözünü kırpmadan yolunda yürüdü.
"Hak (doğru) bildiğin bir yola yalnız gideceksin" demişti ya Tevfik
Fikret... İşte doğruluğuna inandığı, öyle bir yolun yolcusuydu Aziz Nesin...Bir başına
ve yapayalnız!..Sivas toplu kıyımının hesabı, ondan soruluyordu. Yargıçlar bile
kendisini suçlamışlardı. DGM'ce "baş tahrikçi" olarak, Sivas Başsavcılığına
suç duyurusunda bulunulmuştu. Oysa Aziz Nesin, Sivas'a gitmese de olaylar önceden
planlandığı şekliyle olacaktı zaten... Tek başına hesap vermeye hazırlanıyordu.
Ömrü yetmedi! Ülkesinde olup biten olumsuzlukları görünce kahroluyordu. Ne acıdır
ki, suçsuzluğuna ancak ölümünden sonra karar verilebildi!..
Sanki, önce kahredip öldürmek,sonra da arkasından "aklamak" planlanmıştı
gibi geliyor insanın aklına.
Daha, ölümünden bir hafta öne "Kara tehlike geliyor" demişti. İlk krizde,
doktorların; "Sinirlenme, sorun yapma" öğütlerine; "Nasıl
sinirlenmeyeceksiniz? Bütün bunlar olup bitiyor, Türkiye susuyor! Ben susamıyorum."
Şeklinde tepki göstermişti.
80 yıllık bir yaşam noktalandı. Hem de görevi başında... Daha birkaç saat önce
okurlarına kitap imzalıyordu. Okutmak, toplumu bilinçlendirmek en kutsal bir görev değildir
de nedir? İnansaydı, "Şehitlik mertebesine ulaştı." diyecektik. Ama, o yine
de bizim için "kültür şehididir."
110 kitap, 2 binden çok kısa öykü, sayılamayacak kadar gazete-dergi yazıları, 72
dile çevrilmiş yapıtlarıyla tam bir kültür elçisi!.. Batı'da olsaydı, daha sağlığında
anıtları dikiklir; parklara, salonlara, okullara adı verilir ve en büyük madalyalarla
ödüllendirilirdi...
Peki...Ünü sınırlarımızı aşmış, dünyanın öte ucunda bile okunan böylesi
birine bizim düzenimiz ne verdi?..
Baskı, zulüm, yasak, kelepçe, tutuklamalar, mahpus damları, geçim sıkıntısı, acılar,
mutsuzluklar...
Bütün bunların hepsi, onun büyüklüğünün ve kalıcılığının yanında birer
fiske kadar cılız kalır. Bunu, aradan yıllar geçince daha iyi anlayacağız... Hiçbir
kovuşturma, soruşturma, hiçbir iftira inandığı "Aydın olma görevini yerine
getirme sorumluluğunu" engelleyemedi!
O, bütün yaşamı boyunca "topluma borçlu olduğu inancındaydı." İşte,
yoktan var ettiği Nesin Vakfı'nı bunun için kurdu. Bugün, o vakıfta bir okulu
dolduracak kadar, yüze yakın çocuk barınıyor. Aziz Dedelerinin, Aziz Babalarının
kendilerine sağladığı olanaklarla eğitimlerini en iyi şekilde sürdürüyorlar.
İşte, Aziz Nesin'in topluma borç ödeme anlayışını, somut göstergesi..Bugün kaç
zengin, hangi milliyetçi, hangi vatansever onun yaptığını yapabiliyor ki? O, "çocukları"
için kurduğu kendi cennetinin bilinmeyen bir köşesinde "gizemler" içinde
yatıyor. Ama asıl yattığı yer sevenlerinin yüreğidir. Kitaplarının sayfaları,
satırlarıdır.
Bir Nazım, bir Nesin... Büyüklükleriyle her dile, her çağa, her ulusa en büyük
onuru verebilen yeteneklerdi. Bu onur, dünya halkları arasında Türkçe'nin onurudur.
"Zübük" romanı, çağdaş edebiyatımızın en başarılı yapıtlarındandır.
Yazılmasının üzerinden 36 yıl geçmiş olmasına karşın, oradaki "zübük"
tiplemesi; bugünkü politika arenasında nereye koysan "köşetaşı" gibi
oturur yerine...
110 kitapla, 80 yıl haykırdığı düşüncelerinden ürken "zübükler!"
dobra dobra söz tufanından kurtuldunuz...Gerçekleri suratınıza çarpan biri yok artık,
gözünüz aydın!
|
YANIKOĞLU II
HİZMETİNİZDE
YANIKOĞLU SÜPER MARKETİN İKİNCİ MAĞAZASI AÇILDI
(Eski Mavi Market)
ismetbaytak@hotmail.com
bergamakuzeyege@hotmail.com
|
